Obróbka skrawaniem - na czym polega i jakie narzędzia się do niej przydadzą?
Obróbka skrawaniem to metoda kształtowania różnego rodzaju materiałów przy użyciu narzędzi ręcznych lub zaawansowanych, automatycznie sterowanych maszyn. Skrawanie polega na usuwaniu nadmiaru materiału w celu osiągnięcia pożądanego kształtu danego elementu. Czym jest obróbka skrawaniem, jakie wyróżniamy jej rodzaje, jakie materiały można obrabiać skrawaniem i jakie narzędzia najczęściej wykorzystuje się do tego typu zadań?
Czym jest obróbka skrawaniem?
Jak wcześniej wspomniano, obróbka skrawaniem ma na celu ukształtowanie konkretnego, zaprojektowanego wcześniej elementu poprzez wykrawanie nadmiaru materiału. Obróbka skrawaniem dzieli się na obróbkę wiórową, ubytkową, obwiedniową i ścierną. Obróbka wiórowa wykonywana jest przy użyciu narzędzi o ustalonej geometrii i liczbie ostrzy (tokarki, wiertarki, frezarki). Wówczas wióry wyróżniają się konkretnym kształtem, zależnym od czynników takich jak temperatura i prędkość skrawania, czy obrabiany materiał.
Obróbka ubytkowa to nic innego jak usuwanie części materiału, co umożliwia nadanie obiektowi określonego kształtu czy chropowatości. Do tej metody można zaliczyć np. struganie w drewnie lub metalu. Obróbka obwiedniowa zaś to obróbka z wykorzystaniem konkretnej maszyny, wykonującej dwa określone ruchy - posuwisty i obrotowy. Najczęściej tę metodę wykorzystuje się przy produkcji przekładni, kół zębatych i części maszyn.
Obróbka ścierna, jak sama nazwa mówi, polega na ścieraniu materiału. Jej głównym celem jest nadanie elementom gładkiej powierzchni. Materiał obrabiany jest tzw. ziarnami ściernymi, które znajdują się w elementach narzędzi. Do obróbki ściernej zalicza się m.in. polerowanie i szlifowanie.
Obróbka ręczna, ręczno-maszynowa i maszynowa
W zależności od zmechanizowania procesu obróbki możemy wyróżnić obróbkę ręczną, ręczno-maszynową oraz obróbkę maszynową (np. obróbka skrawaniem CNC). Jak sama nazwa mówi, w przypadku obróbki ręcznej to człowiek i jego siła w pełni odpowiedzialne są za efekty prac. W przypadku obróbki ręczno-maszynowej najważniejszy ruch wykonywany jest przez urządzenie, a ruchy posuwowe wykonuje człowiek. Z kolei w przypadku pełnej obróbki maszynowej zarówno ruch główny, jak i posuwowy wykonywane są przez maszyny (np. na obrabiarkach sterowanych numerycznie lub obrabiarkach konwencjonalnych).
Jakie materiały można obrabiać skrawaniem?
Proces obróbki skrawaniem może obejmować wiele materiałów. Do najczęściej wykorzystywanych należą przede wszystkim drewno, metale, a nawet kamienie takie jak granit, marmur, czy piaskowiec. Zarówno obróbka drewna, jak i obróbka innych materiałów może zostać wykonana przy użyciu podobnych narzędzi. Jakich?
Jakich narzędzi używa się do obróbki skrawaniem?
Do najpopularniejszych urządzeń wykorzystywanych przy obróbce skrawaniem są oczywiście piły i pilarki. Wyposażone w mocne ostrza umożliwiają docięcie nawet twardego drewna oraz cienkich metalowych płyt. Co więcej, zarówno przy profesjonalnych pracach stolarskich, jak i w metalurgii niezbędne są wyrzynarki, umożliwiające wycięcie precyzyjnych otworów w drewnie i metalu, bez obaw o postrzępienie powierzchni obrobionej urządzeniem.
Inne niezbędne narzędzia do drewna to przede wszystkim frezarki i szlifierki, umożliwiające wygładzenie krawędzi przedmiotu obrabianego. Ponadto przy kształtowaniu elementów z drewna i ich łączeniu obowiązkowo wykorzystuje się wiertarki lub wkrętarki
Kiedy wykorzystuje się obróbkę skrawaniem?
Obrabianie skrawaniem w większości przypadków wykonywane jest w dużych zakładach zajmujących się przygotowywaniem mniejszych lub większych elementów, będących częściami konstrukcji, maszyn czy pojazdów. Warto jednak wiedzieć, że skrawanie obejmuje także liczne prace stolarskie, zarówno te powiązane z produkcją mebli, z budowaniem konkretnych konstrukcji, jak i z hobbistycznym majsterkowaniem. Na rynku dostępne jest mnóstwo urządzeń, ułatwiających stworzenie własnego warsztatu stolarskiego, bez konieczności zakupu profesjonalnych obrabiarek sterowanych mechanicznie.
Podsumowanie
Obróbka skrawaniem to metoda wykorzystywana zarówno w branży stolarskiej, jak i w metalurgii. Wykorzystanie skrawania w codziennych pracach umożliwia przyspieszenie produkcji pojedynczych elementów, co z kolei wpływa na sprawne ukończenie nawet skomplikowanych projektów. W zależności od potrzeb, do obróbki można wykorzystać podstawowe niezbędne sprzęty takie jak piły, wyrzynarki, czy szlifierki, lub wykonać skrawanie na profesjonalnych obrabiarkach, najczęściej wykorzystywanych w przemyśle.
